مغز انسان را از این زاویه هرگز ندیده‌اید! + عکس
تاریخ انتشار: ۲۱ مهر ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۸۸۷۷۷۴۳
به گزارش همشهری آنلاین، وقتی سانتیاگو رامون ئی کاخال، پدر علوم اعصاب مدرن، برای اولین بار با یک میکروسکوپ به بافت مغز انسان نگریست، چیزی جز جنگلی نفوذناپذیر و دَرهم از میلیاردها عصب ندید. او هرروز تکه‌ای مبهم از این جنگل را می‌دید و سعی داشت یک راهنما، یک نقشه، از مغز انسان ترسیم کند.
دانشمندان بالاخره این نقشه را تهیه کردند.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
با استفاده از نتایج این پروژه، دانشمندان می‌توانند با تفکیک سلولی بسیار بالا به مغز گونه‌های مختلف نگاه کنند؛ کاری که پیش از این غیرممکن بود.
اطلس یا نقشه مغز انسان چیست؟
اطلس مغز یک نقشه سه‌بعدی از مغز است. پیش از این اطلس‌هایی وجود داشتند، اما این مجموعه مقالات جدید نقشه‌ای با تفکیک بی‌سابقه از مغز انسان‌ها و نخسی‌سانان غیرانسانی فراهم خواهند کرد.
نقشه مغز انسان شامل موقعیت و عملکرد بیش از ۳٬۰۰۰ نوع سلول در مغز انسان‌های بالغ و درحال رشد است.
این نقشه بخشی از پروژه شبکه سرشماری سلول BRAIN است که در سال ۲۰۱۷ با هدف تولید نقشه سه‌بعدی و جامع مغز موش‌ها آغاز شد. هدف از مطالعه مغز موش‌ها این بود که تأیید شود روش‌های نقشه‌برداری از مغز برای مغزهای بزرگ‌تر نیز به‌کار می‌آیند.
و البته که مشخص شد این روش‌ها کارایی خارق‌العاده‌ای برای تهیه نقشه مغز انسان دارند.
یافته‌های مطالعات اولیه چه بود؟
مغز انسان بسیار بسیار پیچیده است. تا امروز، پژوهشگران بیش از ۳٬۳۰۰ نوع سلول در آن شناسایی کرده‌اند.
پیش‌بینی می‌شود که با انتشار نقشه‌های جدید با تفکیک بالا، انواع سلولی بسیار بیشتری نیز شناسایی شوند. تلاش‌ها برای تهیه اطلس مغز موش‌ها باعث شناسایی ۵٬۰۰۰ نوع سلول در مغز این جانور شد.
مکان این پیچیدگی نیز جالب است. بسیاری از مطالعات علوم اعصاب در نواحی بیرونی مغز متمرکز هستند. این نواحی مسئول توانایی‌های حافظه، یادگیری، زبان و غیره هستند. اما مشخص شد که درواقع بخش زیادی از پیچیدگی سلولی مغز در ساختارهای تکاملی قدیمی‌تر در اعماق مغز متمرکز است.
اما پشت این پیچیدگی، سادگی‌هایی نیز وجود دارد. برای مثال، بسیاری از نواحی مغز انواع سلولی مشترکی با مقادیر متفاوت دارند.
این تصویر رندر سه‌بعدی نورون‌های بازسازی‌شده از برش‌های مغز زنده را نشان می‌دهد. تنوع رنگ و شکل این نورون‌ها انواع بسیار گسترده نورون‌ها را در مغز انسان منعکس می‌کند.
THE KAROLINSKA INSTITUTE WITH THE ALLEN INSTITUTE FOR BRAIN SCIENCE
نقشه مغز انسان چگونه ساخته شد؟
رویکردهای قدیمی علوم اعصاب سلول‌های مغز را براساس شکل ستاره‌ای آستروسیت‌ها یا عملکرد آنها طبقه‌بندی می‌کردند. اما حالا دانشمندان با استفاده از تکنولوژی‌های ژنومیک یک طبقه‌بندی جدید ارائه داده‌اند. این تکنیک توالی‌یابی سلول واحد (single-cell sequencing) نام دارد.
دانشمندان کار خود را با یک بافت منجمد مغز از یک بانک زیستی آغاز کردند. تکنیک توالی‌یابی باعث می‌شود تا دانشمندان با مطالعه ژن‌های بیان‌شده در هسته سلول از کارکرد آن سردربیاورند و پروفایلی از هر سلول تهیه کنند.
مطالعه ژن‌هایی که هر سلول استفاده می‌کند باعث شناسایی الگوهای بیان ژن می‌شود که سلول‌های مغز براساس آنها گروه‌بندی می‌شوند. سپس با استفاده از داده‌های تصویربرداری از مغز اهداکننده، مکان سلول در فضای مغز تعیین می‌شود.
نقشه مغز می‌تواند به دانشمندان کمک کنند تا بیماری‌های مغزی را بهتر بفهمند. افسردگی، شیزوفرنی، آلزایمر و بسیاری دیگر از بیماری‌ها می‌توانند با این روش مطالعه شوند. تنها کار لازم این است که دانشمندان به تهیه نقشه‌ای از مغز بیمار مبتلا به این بیماری‌ها بپردازند و آن را با اطلس مرجع مقایسه کنند.
قدم بعدی دانشمندان تهیه یک اطلس جامع با جزییات و تفکیکی حتی بیشتر است.
کد خبر 796768 برچسب‌ها خبر مهم مغزمنبع: همشهری آنلاین
کلیدواژه: خبر مهم مغز نقشه مغز انسان
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.hamshahrionline.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «همشهری آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۸۸۷۷۷۴۳ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
دنباله‌داری که هنوز نیامده سر و صدا به پا کرده و از ستارگان هم درخشان‌تر خواهد بود
ستاره‌شناسان به تازگی دنباله‌داری را کشف کرده‌اند که وقتی سال آینده در آسمان نمایان شود می‌تواند از بسیاری از ستاره‌ها درخشان‌تر باشد.
به گزارش ایسنا، اخترشناسان دنباله‌دار جدیدی را کشف کرده‌اند که پتانسیل آن را دارد که خبر مهم سال آینده باشد. اگرچه این دنباله‌دار که C/۲۰۲۳ A۳ یا «سوچینشان-اطلس»(Tsuchinshan–ATLAS) نامیده می‌شود هنوز بیش از ۱۸ ماه تا نزدیک‌ترین فاصله‌اش به زمین و خورشید باقی مانده است، اما در حال حاضر در رسانه‌های اجتماعی سر و صدا به پا کرده است و مقالات خوش‌بینانه‌ای درباره اینکه چگونه می‌تواند منظره‌ای تماشایی ایجاد کند نوشته شده است.
معرفی دنباله‌دار سوچینشان-اطلس
به نقل از اسپیس، هر ساله، چند ده دنباله‌دار جدید کشف می‌شود. دنباله‌دارها گلوله‌های برفی هستند که در مسیرهای بسیار طولانی به دور خورشید حرکت می‌کنند. اکثریت قریب به اتفاق آنها آنقدر ضعیف هستند که با چشم غیر مسلح نمی‌توان آنها را مشاهده کرد. اما شاید یک دنباله‌دار در سال آینده به لبه دید با چشم غیر مسلح نزدیک شود.
گاهی اوقات، یک دنباله‌دار بسیار درخشان از راه می‌رسد. از آنجا که دنباله دارها اجرامی با زیبایی زودگذر و گذرا هستند، کشف یک دنباله‌دار درخشان همیشه هیجان‌انگیز است.
دنباله‌دار سوچینشان-اطلس مطمئنا یک گزینه مناسب است. این دنباله‌دار که به‌طور مستقل توسط ستاره‌شناسان رصدخانه کوه بنفش در چین و سامانه آخرین هشدار برخورد زمینی سیارک کشف شد، در حال حاضر بین مدار مشتری و زحل، در فاصله یک میلیارد کیلومتری زمین قرار دارد و به سمت داخل در حال حرکت است و در مداری حرکت می‌کند که در ماه سپتامبر سال ۲۰۲۴ آن را به فاصله ۵۹ میلیون کیلومتری از خورشید می‌رساند.
این حقیقت که این دنباله‌دار در حالی که بسیار دور است پیدا شده، بخشی از دلیل هیجان ستاره‌شناسان است. اگرچه در حال حاضر نور آن بیش از حد ضعیف است که با چشم غیر مسلح بتوان دید، اما برای جرمی بسیار دور از خورشید درخشان است. و مشاهدات نشان می‌دهد که مداری را دنبال می‌کند که می‌تواند به آن اجازه دهد واقعا تماشایی شود.
دستور العملی برای عظمت دنباله‌دار
وقتی دنباله‌دارها به خورشید نزدیک‌تر می‌شوند، گرم می‌شوند و یخ‌های سطح آنها بخار می‌شود. این گاز که از سطح دنباله‌دار فوران می‌کند، گرد و غبار را با خود حمل می‌کند و هسته را در ابری غول‌پیکر از گاز و غبار که گیسو نامیده می‌شود، می‌پوشاند و سپس توسط باد خورشیدی، گیسو از خورشید دور می‌شود و در نتیجه یک دُم مستقیما به سمت خورشید قرار می‌گیرد.
هر چه یک دنباله دار به خورشید نزدیک‌تر شود، سطح آن داغ‌تر و فعال‌تر می‌شود. از نظر تاریخی، اکثریت درخشان‌ترین و دیدنی‌ترین دنباله‌دارها مدارهایی را دنبال کرده‌اند که آنها را به خورشید نزدیک‌تر از مدار زمین کرده است.
به نظر می‌رسد که این دنباله‌دار هسته بزرگی دارد که آن را درخشان‌تر می‌کند و به اندازه کافی روشن است که بتوان آن را تا این اندازه دور از خورشید کشف کرد. قرار است یک برخورد بسیار نزدیک با ستاره ما داشته باشد و سپس تقریبا مستقیم از بین زمین و خورشید عبور کند و تنها دو هفته پس از حضیض یعنی نزدیک‌ترین حالتش به خورشید به فاصله ۷۰ میلیون کیلومتری از ما برسد. هر چه یک دنباله‌دار به زمین نزدیک‌تر شود، برای ما درخشان‌تر خواهد بود.
نفرین پیشگویی
پیش‌بینی رفتار دنباله دارهای تازه کشف شده یک بازی خطرناک است. برخی ممکن است دیدنی و جذاب باشند، در حالی که برخی پیش‌بینی‌ها شکست می‌خورند.
برای مثال، دنباله‌دار کوهوتک در سال ۱۹۷۳ را در نظر بگیرید. این دنباله‌دار مانند سوچینشان-اطلس، به‌طور غیرمعمولی دور از خورشید کشف شد و در مداری نزدیک به ستاره ما حرکت می‌کرد. ستاره شناسان به مردم وعده «دنباله دار قرن» را دادند و پیش بینی کردند کوهوتک می‌تواند به اندازه کافی درخشان شود که در روز روشن دیده شود.
اما کوهوتک همانطور که به سمت خورشید می‌چرخید، روشن شد، اما آهسته‌تر از حد انتظار. به جای اینکه در روز روشن قابل مشاهده باشد، فقط به اندازه درخشان‌ترین ستاره آسمان روشن شد و پس از حضیض به سرعت محو شد. اگرچه این هنوز هم نمایش خوبی بود، اما دنباله دار قرن نبود. به دلیل تبلیغات زیاد، بسیاری به کوهوتک لغب یک ناامیدی تماشایی را دادند.
این احتمال وجود دارد که سوچینشان-اطلس، مانند دنباله دار کوهوتک، برای اولین بار به درون منظومه شمسی نزدیک شود. ما هنوز مطمئن نیستیم اما اگر اینطور باشد، ممکن است کمتر از آنچه پیش‌بینی می‌شد تماشایی باشد.
وقتی همه چیز به هم می‌ریزد
این می‌تواند حتی بدتر نیز باشد. دنباله دارها مستعد فاجعه هستند. آنها اغلب تکه تکه می‌شوند، از هم می‌پاشند و به طرز شگفت انگیزی متلاشی می‌شوند. آنهایی که برای اولین بار وارد منظومه شمسی داخلی می‌شوند، به طور ویژه‌ای شکننده هستند.
برای مثال زمانی که دنباله‌دار سوان(SWAN) کشف شد، امیدوارکننده به نظر می‌رسید و تصور می‌شد در ماه مه سال ۲۰۲۰ با چشم غیر مسلح دیده شود. اما با نزدیک شدن به خورشید، ناگهان درخشان شد، سپس شروع به محو شدن کرد. در زمانی که باید درخشان‌ترین حالت آن می‌بود، تماما ناپدید شد و در مقابل چشمان ما از پاشید.
آیا سوچینشان-اطلس ارزش انتظار را دارد؟
ما به طور قطع نمی‌دانیم که دنباله‌دار سوچینشان-اطلس تماشایی خواهد بود یا خیر. ممکن است از هم بپاشد و کمتر روشن شود، یا ممکن است ما را غافلگیر کند.
و حتی می‌تواند بیش از حد انتظار روشن شود و یک منظره شگفت‌انگیز در آسمان صبح در اواخر ماه سپتامبر و اوایل ماه اکتبر سال ۲۰۲۴ ایجاد کند.
اما ما نمی‌دانیم. ما اولین نکات را در ماه‌های آینده دریافت خواهیم کرد. با ردیابی نحوه درخشان شدن ستاره دنباله‌دار در حین حرکت آن به سمت خورشید، اولین نشانه‌های خود را در مورد سرنوشت واقعی آن به دست خواهیم آورد و بنابراین فعلا باید منتظر بمانیم.
انتهای پیام
علت فوت پزشک متخصص در استان فارس در دست بررسی است